موی سر یکی از مواردی است که در زیبایی ظاهری افراد تاثیر بسزایی دارد و در صورت مقایسه به وضوح متوجه ی تغییر حاصل از عدم رویش مو در چهره خواهید شد. بنابراین نگهداری از مو ها و جلوگیری از ریزش موها، به دغدغه ی اصلی افراد تبدیل شده است. تحقیقات انجام شده ی جدید نشان می دهد آلودگی هوا بر ریزش مو تاثیر فراوان دارد.
طبق آمار منتشر شده، در آمریکا نزدیک به دو سوم مردان زیر ۳۵ سال دچار ریزش مو می شوند. همچنین حدود ۸۵ درصد از آن ها میزان قابل توجهی از ریزش مو را پس از ۵۰ سالگی تجربه می کنند. این ریزش مو در بین زنان نیز شایع است و جالب است بدانید زنان نیز دچار ریزش و طاسی مو می شوند. در حقیقت، بیماری آلوپسی آندروژنیک (طاسی با الگوی مردانه) چیزی در حدود ۳۰ میلیون نفر از زنان و ۵۰ میلیون نفر از مردان آمریکایی را به خود مبتلا کرده است.
مطالعات انجام شده حاکی از آن هستند که با وجود این که ژن ها نقش مهمی در ریزش مو دارند، عوامل محیطی هم به همان نسبت در این عارضه نقشی اساسی ایفا میکنند. آلودگی هوا به عنوان یکی از این عوامل بالقوه که موجب ریزش موها می شود، به تازگی مورد توجه قرار گرفته است. در ادامه مکانیزم اثر آلودگی هوا بر ریزش مو را باهم مورد بررسی قرار می دهیم.
نحوه ی تاثیر آلودگی هوا بر آسیب به موها
ذرات آلاینده، روی سلول های ریشه ی فولیکول های مو تاثیر مستقیم می گذارند. این سلول ها، سلول های پاپیلای درمی فولیکول انسانی و یا به اختصار(HFDPCs) نام دارند. ذرات معلق در هوا یا ذرات آلاینده، در واقع ترکیبی از ذرات جامد و قطرات مایع کوچک هستند که متشکل از مواد شیمیایی مختلف هستند و عموما توسط انسان تنفس می شوند.
از تاثیر اکثر آنها میتوان چشم پوشی کرد اما برخی از این ذرات، خطری جدی برای سلامتی به همراه دارند. اگر سلول های HFDPC در معرض ذرات گرد و غبار قابل استنشاق با قطر ۱۰ میکرومتر یا کمتر و یا حتی گازوئیل قرار گیرند سطح نوعی پروتئین بسیار مهم برای رشد مو را کاهش می دهند. به این پروتئین بتا-کاتنین گفته می شود.
با ادامه ی این فرایند، روند ریزش مو و در نتیجه، طاسی، سرعت میگیرد. با اینکه ارتباط آلودگی هوا با بیماری های جدی نظیر سرطان، بیماری انسداد مزمن ریوی و بیماری های قلبی عروقی به خوبی به اثبات رسیده است، پژوهش های اختصاصی بسیار کمی در مورد اثر ذرات معلق در هوا روی پوست و مو انجام شده است.
در این زمینه، تحقیقات زیادی صورت پذیرفته و طبق آمار سازمان بهداشت جهانی (WHO)، سالانه در دنیا جمعیتی در حدود ۴.۲ میلیون نفر در اثر آلودگی هوای بیرون از خانه جان خود را از دست می دهند. این سازمان همچنین تخمین می زند که بیش از ۹۰ درصد جمعیت جهان در مناطقی زندگی می کنند که از آلودگی بیش از اندازه رنج میبرند.
حمله های قلبی، تشدید آسم ، ضربان نامنظم قلب و نارسایی ریوی تنها برخی از مشکلاتی است که در نتیجه قرار گرفتن بیش از حد در معرض آلودگی هوا و آلاینده های محیطی به وجود می آیند. در این بین، تاثیر آلودگی هوا بر ریزش مو هم کم اهمیت و بی تاثیر نیست. بنابراین از موهایتان در هوای آلوده به خوبی محافظت کنید.
ذرات آلاینده (ریزگرد های دوده، گرد و خاک و ذرات دیگر)، دود و آلاینده های گازی، همگی می توانند روی پوست سر و موهای شما بنشینند، باعث آلودگی و همچنین باعث تحریک و آسیب آن ها شوند. این آسیب ها می توانند از هر نوعی باشند. خشکی و شکنندگی موها و خارش پوست سر، از جمله این آسیب ها هستند.
آیا آلاینده های موجود در هوا، فقط روی موها تاثیر منفی می گذارند؟
خیر. تجمع ذرات سمی موجود در هوا در منافذ پوست سر، علاوه بر اثر منفی و مستقیم خود روی ساقه و ریشه موها، می تواند باعث التهاب پوست سر و افزایش خطر عفونت های پوستی هم بشود. اکثرا شهرنشین ها در مناطق بسیار آلوده زندگی می کنند و در نتیجه ی مغاربت با این حجم از آلودگی، در معرض خطر بیشتری قرار دارند، به طور کلی مو، هرزمان که بیرون از خانه باشید مستعد آسیب است، چه درحال رفت و آمد باشید و چه در حال ورزش در فضای باز. برای محافظت از مو ها در برابر این آلاینده ها، راه های ساده ای وجود دارد که در ادامه به بررسی آن ها می پردازیم:
۱_ مو ها را بپوشانید
استفاده از کلاه و روسری تنها برای زیبایی و مد نیست، بلکه می تواند دلایل دیگری نیز داشته باشد. پوشاندن موها و پوست سر، راه خوبی برای محافظت در برابر ذرات سمی و مضر و آلوده ی موجود در هواست. کلاه همچنین از صورت و چشمان شما در مقابل اشعه های فرابنفش مضر خورشید نیز مراقبت می کند. پس به کمد لباس های خود چند مدل کلاه زیبا اضافه کنید.
۲_ برای موهایتان از آبرسان استفاده کنید
همانطور که می دانید، بدون شک رطوبت نقش مهم و اساسی در سلامتی بدن و موهای شما دارد. آلودگی و سایر محرک های محیطی باعث خشکی ساقه مو می شود و راه حل سریع آن استفاده از محصولات نرم کننده و آبرسان های متناسب با نوع مو های شماست. مانند ماسک مو، رطوبت رسان، سرم مو و … کهبه راحتی در اکثر فروشگاه های مربوط به محصولات آرایشی و بهداشتی یافت می شوند.
در کنار این ها، روغن جوجوبا گزینه بسیار مناسبی برای محافظت از مو ها می باشد. این روغن ضمن خاصیت مرطوب کنندگی، لایه هیدرولیپیدی طبیعی پوشاننده موها را نیز تقویت می کند، که این امر باعث حفاظت از موها در برابر آلودگی ها و مرطوب نگه داشتن آن ها می شود
اگر از ماسک های مخصوص مو استفاده می کنید، برای حصول نتیجه ی بهتر، پس از استفاده از آن، موهایتان را در حوله ای که به آب داغ آغشته شده (آب اضافه آن را بگیرید) بپیچانید. این عمل درست شبیه به بخار درمانی عمل می کند به این صورت که کوتیکول ها و پلاک های مو را باز کرده و مواد موثره ماسک، کاملا وارد موهایتان می شود.
۳_ تعداد دفعات شست و شوی موهایتان را کاهش دهید
با اینکه عموما شست و شوی مو ها اساسی ترین راه برای تمیز نگه داشتن آنهاست، شاید این توصیه کمی عجیب به نظر برسد که از تعداد دفعات آن بکاهید. اما، در این مورد به خصوص، شست و شوی بیش از حد، راه حل درستی نیست. بله، تاثیرات مخرب شست و شو و وسواس بیش از حد بیشتر از اثرات مفید آن است.
قرار گرفتن در معرض آلودگی (همچنین اشعه های فرابنفشی مانند نور خورشید) موهای شما را خشک و ضعیف می کند، و شامپو زدن بیش از حد نیز این شرایط را تشدید خواهد کرد. پس تا جایی که امکان دارد برای جلوگیری از ضعیف شدن موها و کاهش تاثیر آلودگی هوا بر ریزش مو ، فاصله شست و شوهایتان را افزایش دهید. در بهترین حالت بیش تر از یک روز در میان به موهایتان شامپو نزنید.
اگر خانم هستید و مجبورید هرروز موهایتان را بشویید، از شامپو های ملایم روزانه و یا شامپو بچه استفاده کنید و فقط سعی کنید ریشه ی موهایتان را بشویید. چرا که انتهای مو خشک ترین و آسیب پذیر ترین قسمت آن است. همچنین می توانید شامپوی خود را با آب یا آب نارگیل (که خود ماده ای آبرسان است) رقیق کنید، این کار شامپو را ملایم تر کرده و باعث می شود چربی موها کمتر از دست برود؛ در نتیجه موهایتان کمتر خشک می شوند.
۴_ از نرم کننده های عمیق استفاده کنید
سعی کنید نرم کردن عمیق موها را به صورت یک روتین هفتگی آغاز کنید. نرم کننده های عمیق به موهای آسیب دیده کمک کرده و با نفوذ به عمق موها آنها را آبرسانی و ترمیم می کنند. همچنین رنگ کردن مرتب موها و حالت دادن بیش از حد آن ها با حرارت، در کنار اثرات آلودگی و شرایط محیطی دیگر، به موهایتان آسیب زیادی می زند. کرم نرم کننده و ترمیم کننده، یکی از بهترین روش های ترمیم و حفظ سلامت مو به شمار می رود. به هر حال مو ها نیز به طور مرتب نیاز به رسیدگی دارند.
۵_ استفاده از ابزارهای حالت دهنده مو را کاهش دهید
موهایی که به دلیل قرار گرفتن در معرض انواع آلودگی های شدید هوا آسیب دیده اند، به احتمال زیاد شکننده و دارای موخوره خواهند شد. بنابراین بهتر است هنگام استفاده از سشوار، اتوی مو یا دستگاه فر (که حرارت را به موهایتان انتقال می دهند) این موضوع را به خاطر داشته باشید، یا اینکه از اسپری های ضد حرارت قبل از استفاده از آنها بر روی مو ها بزنید. و سعی کنید موهایتان را در معرض حداقل گرما قرار دهید.
۶_ حالت دهنده های مو ی خود را با دقت انتخاب کنید
محصولات قوی و سنگین مانند موس ها، ژل ها و کرم های حجم دهنده، ذرات آلاینده بیشتری را به سطح مو جذب می کنند. اگر در مناطقی زندگی میکنید که آلودگی بسیار بالایی دارند، این مواد را از روتین روزانه خود حذف کنید و در عوض از محصولاتی سبک و چند منظوره مانند اسپری نرم کننده استفاده کنید تا موها شاداب تر به نظر برسند.
۷_ نحوه ی شانه زدن و حالت دادن به موهایتان را تغییر دهید
اگر حجم بیشتری از موهایتان در شانه گیر می کند، علت اصلی آن می تواند آلودگی باشد: “دود و هوای آلوده طول مو را تضعیف کرده و باعث شکنندگی و موخوره می شود.” نکته اصلی این است که: هنگام حالت دادن به موهایتان، با ملایمت رفتار کنید.
هنگام شانه زدن، همیشه از انتهای موها شروع به شانه زدن مو ها کنید و سپس این کار را به سمت بالا ادامه دهید. آسیب رساندن با گرمای ناشی از سشوار یا اتو مو، هیچ سودی برای ساقه مو ندارد. بلکه بیشتر باعث آسیب رساندن به ساقه ی موها می شود.
برای کاهش آسیب، از نازل روی شسوار استفاده کنید تا مواجهه با حرارت را به حداقل برسانید. همچنین از اتوی مو و فرکننده ها، با دمای کمتر از ۳۶۰ درجه (در صورت داشتن موهای نازک) یا کمتر از ۴۱۰ درجه (در صورت داشتن موهای ضخیم) استفاده کنید.
نکته ی قابل ملاحظه این است که هرچه سطح پوست و مو مرطوبتر باشد، آلودگیهای بیشتری به لایههای زیرین آن نفوذ میکند. بنابر این بهتر است از شست و شوی مداوم پوست سر و مرطوب نگه داشتن دائمی آن، جلوگیری کنید و مانند هر عمل دیگری حد اعتدال را در این مورد، رعایت کنید. با رعایت اصول و نکات بیان شده، از زیبایی بیشتر خود و موهایی سالم لذت ببرید. اگر شما نیز راهکاری را برای مراقبت از مو و کاهش تاثیر آلودگی هوا بر ریزش مو می دانید، با ما به اشتراک بگذارید.