اگر قبلا شوره سر یا خشکی پوست سر را تجربه کرده باشید ، حتما متوجه شدهاید که وجود نقطهها و پوستههای سفید روی لباس، تا چه اندازه میتواند باعث خجالت و کم شدن اعتماد به نفس باشد . شوره ، مشکلی نسبتا رایج است که تقریبا نیمی از افراد بزرگسال درگیر آن هستند. اگر میخواهید بدانید شوره موی سر چه تفاوتی با خشکی پوست کف سر دارد، در ادامه این مطلب با ما همراه باشید.
شوره سر
پوست سر مانند پوست دیگر نواحی بدن، سلول های مرده پوست را حذف کرده و از خود جدا می کند پوسته های شوره سر در واقع سلول های مرده پوست می باشند. هرچه سلول های مرده پوست سر بیشتر شود، شوره سر هم بیشتر خواهد شد. برخی از عوامل می توانند میزان ریزش پوست را تغییر دهند. طبق آکادمی پوست آمریکا ، محققان کاملاً نمی دانند چه چیزی باعث ایجاد شوره سر می شود.
علل احتمالی شوره سر عبارتند از:
- عفونتهای قارچی پوست سر
- روغن هایی که توسط پوست سر ترشح می شوند
- حساسیت به مواد ، مانند محصولات مو
این سه عامل ممکن است با هم کار کنند تا برخی از شوره ها را شدیدتر کنند . به عنوان مثال ، افرادی که دارای عفونت های قارچی پوست سر هستند ممکن است در صورت داشتن پوست حساس یا پوست سر بسیار چرب دچار شوره سر شوند.
قارچی بنام مالاسزیا در پوست سر وجود دارد که به خودی خود مشکلی ایجاد نمی کند. با این حال ، در افراد مبتلا به شوره سر ، این قارچ باعث تحریک و لکه های پوستی خواهد شد . این سوزش ممکن است ناشی از تعامل قارچ با سایر عوامل باشد.در یک مطالعه در سال 2016 رابطه نزدیکی بین وجود برخی باکتری های پوست سر و شوره سر پیدا شد.
شوره ملایم سر، پوسته پوسته و فلس مانند است و گاهی قرمزی پوست را هم ایجاد می کند . درماتیت سبورئیک معمولا بیشتر روی پوست کف سر، پشت گوشها، اطراف ابروها و سوراخ بینی و در بعضی موارد روی کل صورت و قفسه سینه ظاهر میشود.
خشکی پوست سر
خشکی پوست سر هنگامی اتفاق می افتد که پوست سر چربی کافی برای چرب نگه داشتن پوست سر را ندارد. مثل سایر فرمهای خشکی پوست این مورد هم میتواند موجب خارش، پوسته پوسته شدن و تحریک پوست شود. از طرفی از آن جا که چربی پوست سر به شرایط مو کمک میکند، این خشکی باعث خشک به نظر رسیدن موها نیز خواهد شد.
افرادی که پوست خشکی دارند، بیشتر در معرض خشکی پوست سر نیز می باشند . به این معنی که بیشتر عواملی که باعث خشکی پوست میشود، میتواند باعث خشکی پوست سر نیز باشد عواملی مانند :
- آب وهوای خشک مخصوصاً در طول ایام زمستان
- شست وشوی بیش از حد
- بیماریهای پوستی مثل اگزما
تفاوت بین شوره سر و خشکی پوست سر در علائم
افرادی که پوست سرشان خشک می باشد ممکن است دچار ریزش های پوستی شوند . با این حال، بر خلاف شوره سر، پوسته هایی که بر اثر خشکی پوست می ریزند، کوچکتر و سفیدتر هستند. پوسته های بزرگتر که ناشی از شوره سر هستند ممکن است زرد رنگ و یا چرب باشند. از طرفی از آن جا که شوره سر به علت عفونت قارچی رخ می دهد بعید است که بدون درمان بهبود پیدا کند .
با این وجود، خشکی پوست سر ممکن است با استفاده از شامپوهای مخصوص بهبود یابد. هر دو بیماری می توانند باعث ایجاد خارش و تحریک پوستی شوند. اگر علائم شدید باشد، فرد ممکن است آنقدر سرش را بخاراند که موجب خراشیدگی پوست و در نهایت خونریزی هم اتفاق بیفتد.
دلیل اصلی ایجاد شوره سر چیست؟
دلیل اصلی ایجاد شوره سر، نوعی التهاب و اگزمای پوستی است که به آن التهاب سبورئیک گفته می شود. شرایطی است که در آن پوست چرب، قرمز و پوسته پوسته می شود. این پوسته های سفید یا زرد رنگ که جدا می شوند، ایجاد شوره می کنند. ممکن است شما در قسمت هایی از بدنتان که غدد چربی دارید، از جمله: ابروها، کشاله ران، زیر بغل و در کنار بینی، دچار اگزمای سبورئیک شوید. در کودکان این مشکل را، به اصطلاح cradle cap می نامند.
اما اغلب، قارچی به نام مالاسزیا (malassezia)، باعث ایجاد شوره می شود. این قارچ، به طور طبیعی روی پوست سر زندگی می کند. اما بعضی افراد از آن به میزان خیلی زیاد دارند که این باعث می شود تا سلول های پوست، بیشتر از حالت عادی رشد کنند و زیاد شوند.
برخی فاکتور هایی که باعث تکثیر ملاسزیا می شوند عبارتند از:
- سن
- هورون ها
- استرس
موی کثیف، باعث پدید آمدن شوره نمی شود، اما اگرخیلی دیر به دیر موهایتان را بشویید، پوست سرتان چرب شده و باعث ایجاد شوره خواهد شد.
نشانهها و علائم شوره سر کدامند؟
تفاوتی که بین شوره و خشکی پوست سر وجود دارد این است که شوره ناشی از عفونتهای قارچی بوده که متأسفانه برای بهتر شدن باید تحت درمان قرار گیرد اما خشکی پوست سر با کم کردن فواصل شست وشوی سر کمی بهتر خواهد شد.
هر دوی این شرایط باعث خارش پوست سر شده و آن را تحریک می کند. اگر علائم شدید باشد، ممکن است افراد مبتلا به هر یک از این شرایط پوست سر خود را به طور مکرر خارانده و منجر به قرمزی و ایجاد زخمهای کوچک بر روی آن شود.
درمان
این بیماری را میتوان به راحتی با داروهای موضعی و کم عارضه کنترل کرد. در صورت قطع درمان، این بیماری عود کرده و تشدید خواهد شد . هیچ درمان قطعی و مشخصی برای ریشه کن کردن این بیماری به وجود نیامده است. شامپوهایی که حاوی پیریتیون زینک ، قطران ذغال سنگ (کَل تار)، اسید سالیسیلیک، سلنیوم سولفید یا کتوکونازول هستند برای شوره سر مفید واقع شده اند . در کنار این شامپوها میتوانید از لوسیونها، محلولها یا فومهای موضعی استروئید با قدرت متوسط ، به صورت یک یا دو بار در روز استفاده کنید.
شواهد قابل توجه ولی نهچندان زیادی درباره تأثیر محصولات حاوی روغن درخت چای یا سرکه سیب، بر درمان شوره سر وجود دارد. مطالعه انجام شده در استرالیا نشان میدهد شامپویی که حاوی پنج درصد روغن درخت چای باشد، میتواند شوره موی سر افرادی را که دچار بیماری پوستی دیگری نیستند، کنترل کند.
بیماریهای پوستی مختلف روی پوست کف سر اثر میگذارند. اگر شامپوهای ضد شوره موی سر که در فروشگاهها و داروخانهها به صورت بدون نسخه به فروش میرسند تاثیری نگذاشتند ، برای انجام معاینه بالینی به متخصص پوست مراجعه کنید.
اغلب نمونه های شورهی موی سر میتواند به راحتی در خانه درمان شود. افرادی که شورهی سر دارند میتوانند از شامپوهای ضد شوره نیز استفاده کنند که این گزینه میتواند دلیل اصلی ایجاد شوره مثل عفونت قارچی خفیف را نیز درمان کند. بیشتر شامپوهای ضدشوره حاوی فریتین میباشد.
یکی دیگر از گزینههای درمان شامپوی قطران ذغال سنگ است. با این وجود این شامپو میتواند رنگ موها را تغییر دهد بنابراین افراد دارای موهای بلوند و خاکستری باید به دنبال راه حل بهتری باشند. شامپوی ضد شوره بویی قوی دارد .
ممکن است برخی از افراد به دنبال جایگزین بین شامپوی ضدشوره و شامپوی سنتی باشند. افرادی که داروهای طبیعی را ترجیح میدهند یا کسانی که بوی شامپوی ضدشوره را دوست ندارند، میتوانند از شامپوی روغن درخت چای بهره بگیرند .
روغن درخت چای دارای خواص ضد میکروبی نیز می باشد. در یکی از مطالعات قدیمی نشان داده شد که 5 درصد از روغن درخت چای میتواند به طور مؤثری شوره را بدون ایجاد عوارض جانبی درمان کند . با این حال، برای بازگشت این ادعا کمبود تحقیقات وجود دارد.
پیش آگهی شوره موی سر
شوره سر همانطور که گفته شد علل های گوناگونی دارد. شوره ای را که به علت نشُستن منظم سر به وجود آمده است اغلب میتوان با بیشتر شستن موها کنترل کرد. اگر علت شوره موی سر ، درماتیت سبورئیک باشد، راه کنترل آن استفاده از شامپوهای مختلف و مصرف محصولات موضعی حاوی کورتیکواستروئید (کورتون) می باشد . باید بدانید که این محصولات، شوره را درمان نکرده و تنها به کنترل آن کمک میکنند.
با این وجود اگر درمان خود را ادامه ندهید، ممکن است بیماری شما عود کند. با دنبال کردن منظم فرایند درمان میتوانید شوره تان را کنترل کنید. مصرف بیش از حد محصولات دارویی، علاوه بر هدر رفتن پول، نتیجه مطلوبی در بلند مدت نیز نخواهد داشت. دیگر بیماریهای پوست سر که باعث ایجاد شوره میشوند نیز، نیاز به درمانهای اختصاصی تری دارند.
درمان خانگی خشکی پوست سر
عسل
عسل دارای خواص ضد میکروبی و ضد قارچ قوی می باشد که یک درمان طبیعی بسیار عالی برای خشکی و خارش پوست سر است. عسل همچنین یک مرطوب کننده طبیعی نیز است و شما می توانید آن را برای کمک به درمان شوره سر که توسط خشکی پوست ایجاد شده است، استفاده کنید. عسل خام و طبیعی در تسکین علائم خشکی پوست سر بسیار موثر می باشد.
محققان عسل را با کمی آب رقیق کرده و بر روی پوست بیمارانی که پوست سرشان خارش و پوسته پوسته شده بود مالیدند. آنها متوجه شدند که در عرض یک هفته علائم خارش و پوسته پوسته شدن پوست مرده به طور قابل توجهی درمان شده است.
پیشگیری شوره سر با خشکی پوست سر
به منظور جلوگیری از شوره و یا خشکی پوست سر، شما می توانید مراقبت های لازم را انجام دهید. توصیه می شود که فواصل شستن موی سر طولانی تر باشد و از آب خیلی گرم برای شستشوی مو استفاده نکنید. بعضی از مردم عقیده دارند که تغییر سبک زندگی می تواند علائم خشکی و شوره سر را درمان کند.
برای جلوگیری از خشکی پوست سر می توانید این موارد را مد نظر داشته باشید:
- استفاده از شامپو های کمتر تحریک کننده و شامپو های مرطوب کننده
- خودداری از شستشوی زیاد موها
- نوشیدن آب فراوان در روز
شوره سر در برخی از افراد، یک بیماری مزمن است که ممکن است بهبود یافته و مجددا برگشت داشته باشد. شاید دلیل قاطعی برای بروز این بیماری وجود نداشته باشد، اما مراقبت از پوست سر و مراقبت از مو می تواند تاثیرگذار باشد.