جنس پوست صورت انسان ها با هم متفاوت است، در تقسیم‌بندی پوست‌ها می توان آنها را به خشک، معمولی، حساس، چرب و ترکیبی تقسیم کرد (به طور مثال امکان دارد پوست صورت شخصی چرب باشد اما پوست بدنش خشک، یا حتی در خود صورت ممکن است نقاطی از آن چرب و نقاطی خشک باشد.به عبارت دیگر پوست می‌تواند در نقاط مختلف بدن از نظر درجه ی چربی و خشکی فرق داشته باشد).
هر پوستی متناسب با شرایطی که دارد مراقبت خاص خودش را می‌طلبد، انواع پوست معمولاً بر اساس ژنتیک شکل می‌گیرند، اما عادت‌های روزمره و رفتار شما با پوستتان و شرایط محیطی نیز بر تغییر نوع پوست تأثیر گذار است.
فردی که پوست صورتش چرب است، قسمت مرکزی صورتش یعنی ناحیه بین دو ابرو، بینی یا اطراف دهانش به نسبت قسمت‌های بیرونی صورت او چربتر است. افراد دارای صورت چرب در هنگام آرایش بیشتر مواقع دچار دردسر می شوند زیرا مواد آرایشی با سبوم متفاوت هستند و آرایش آنها خیلی خوب روی صورتشان نمی نشیند. علائم پوست های چرب و شدت آن بین افراد متفاوت است.
*دلایل چرب بودن پوست چیست؟
چرب بودن پوست از دو مسأله اصلی هورمون و ارث نشات می گیرد؛ از مهمترین عواملی که موجب بروز پوست چرب می‌شود، ارث است. در واقع اولین دلیلی که باعث داشتن پوستی روغنی می‌شود، این است که والدین ما هم به چنین مشکلی دچار بوده اند، افرادی که به طور ارثی و ژنتیکی منافذ چربی پوست آنها خیلی فعال باشد به صورت خودکار چربی طبیعی بیشتری تولید می‌کنند.
بعد از این مورد بهتر است بدانیم که گاهی افزایش سطح هورمون‌ها مخصوصاً در هنگام بلوغ و در بعضی مواقع نیز در چرخه ی قاعدگی و بارداری و حتی یائسگی به دلیل فعال‌تر شدن غده‌های چربی، فرد بیشتر در معرض چربی پوست و بروز مشکلات پوستی قرار دارد .
از دلایل مهم تولید بیش از حد آندروژن، افزایش میزان ترشح هورمون‌ها در بدن است که هم در بدن خانم‌ها و هم در بدن آقایان وجود دارد. تولید آندروژن بر میزان تولید سبوم (سبوم یا همان چربی طبیعی پوست) یک ماده مومی شکل و چرب و روغنی است که از پوست محافظت کرده و آن را هیدراته می‌کند.
این ماده برای حفظ سلامت پوست ضروری است. با این حال مقدار بیش از حد آن که باعث چرب شدن پوست، منافذ بسته و آکنه می شود. تأثیر مستقیم دارد. وقتی که میزان تولید چربی پوست افزایش پیدا می کند، منافذ پوست بزرگتر می‌شوند و جوش و دانه‌های زیر پوستی بیشتر می‌شود. پوست چرب به شدت مستعد جوش، آکنه و دانه‌های زیر پوستی سر سیاه است.
منافذ پوست چرب معمولاً بیشتر از انواع دیگر پوست ها قابل مشاهده است و دلیل آن بزرگتر شدن آنهاست. پوست چرب معمولاً براق تر از پوست‌های دیگر است و ممکن است باعث شود آرایش ما زودتر به هم بریزد. علاوه بر ارث و هورمون بعضی عوامل محیطی هم در چرب بودن پوست نقش دارند.
برای مثال بانوانی که قرص ضد بارداری مصرف می‌کنند، آلودگی هوا، شرایط اقلیمی بد مانند گرما، رطوبت و شدت اشعه ماوراء بنفش، کم خوابی، فشار و استرس، بعضی از مواد آرایشی صورت، رژیم غذایی و... می‌توانند پوست را چرب کنند، اما ارث و هورمون مهمترین دلایل چرب شدن پوست محسوب می‌شوند.
* علائم و نشانه‌های پوست چرب
پوست چرب علامت و نشانه هایی دارد که ما با دانستن آنها می توانیم بهترین درمان را برای پوست خود به کار ببریم؛از جمله این علائم می توان به: چربی یا درخشش بر روی صورت، منافذ بزرگی روی پوست صورت وجود دارد منافذ پوست باز شده و مخصوصاً در ناحیه بینی و چانه و پیشانی این منافذ بیشتر به چشم می‌خورد، پوستی که ضخیم یا زبر به نظر می‌رسد، جوش‌های گاه‌به‌گاه یا مداوم، منافذ مسدود شده و جوش‌های سرسیاه و یا سرسفید، آرایش روی پوست ما ماندگاری ندارد و خیلی زود غیب می‌شود، اشاره کرد.
وقتی که پوست چرب باشد، احتمال آن وجود دارد که هر نقطه از پوست جوش بزند. در این صورت وقتی صورت خود را آرایش کردیم، در مدت زمان کوتاه آرایش صورت پاک می‌شود و این زمانی ناخوشایند خواهد بود که در یک مهمانی به سر می‌بریم با صورتی که بیشتر از نیمی از آرایش آن پاک شده و جلوه‌ای روغنی و چرب به خودش گرفته روبرو می‌شویم. کرم پودر به درستی روی صورتمان نمی‌شیند و همه ی آرایش روی صورتمان پخش می‌شود. در این صورت مجبور خواهیم شد مدام آرایش خود را تمدید کنیم و همین موضوع نیز در دراز مدت باعث آسیب به پوست و بروز مشکلات پوستی بیشتر می‌شود.
در فصل گرما به خصوص تابستان با گرم شدن و رطوبت هوا مشکلات افراد دارای پوست چرب دو چندان خواهد شد. عرق کردن نیز به چربی طبیعی پوست اضافه می‌شود و ظاهری خیس و ناخوشایند به پوست صورت می‌دهد و آرایش صورت زودتر از آنچه که تصور می شود پاک شده و از بین می رود. اما جای نگرانی نیست ما می توانیم با کمی مراقبت از پوست چرب خود و یاد گرفتن تکنیک‌هایی در مورد آرایش مناسب پوست های چرب، تجربه ی خوبی از آرایش کردن و استفاده از کرم پودر داشته باشیم.
قبل از آنکه صورت خود را آرایش کنیم باید جنس پوست صورتمان را بشناسیم و بعد از کرم پودر برای آرایش صورت خود استفاده کنیم. ممکن است پوست ما در تمام قسمت ها چرب باشد و یا در بعضی قسمت‌ها چربتر به نظر برسد. در واقع باید بدانیم که پوست ما به طور طبیعی به میزان مشخصی چربی برای مراقبت و رطوبت رسانی به پوست ترشح می‌کند، آرایش روی پوست چرب کمترین دوام را دارد و معمولاً مستعد جوش و لکه‌های پوستی است و از طرف دیگر اگر پوست چرب خود را درمان نکنیم و ندانیم آرایش مناسب پوست‌های چرب دقیقاً به چه صورت انجام می‌شود، منافذ پوستمان مسدود می‌شود و سلول‌های مرده داخل این منافذ پر می‌شود و بعد از مدتی جوش‌های سرسیاه و سرسفید تمام قسمت‌های چرب پوستمان را پر می‌کند.
* راه های مراقبت از پوست چرب
پوست چرب نسبت به پوست های دیگر به مراقبت بیشتری نیاز دارد، کسانی که دارای پوست چرب هستند، باید بدانند که حتماً به طور مرتب و روزانه پوست خود را تمیز کنند، شستن پوست در صبح‌ها و شب‌ها کمک می‌کند تا چربی اضافی پوست و آلودگی‌هایی که موجب جوش در صورت می‌شود از روی پوست حذف شود. لوسیون‌ها و محلول‌های مراقبت از پوست برای پوست‌های چرب بسیار مفید هستند و باید پوست را به طور کامل با این لوسیون‌های پاک کننده، تمیز کرد.
کسانی که عادت دارند صورت خود را آرایش کنند، دقت نمایند قبل از آرایش، صورت خود را بشویند و شب‌ها حتماً آرایش را از روی پوست خود پاک کنند. بهتر است برای شستن صورت از آب گرم استفاده شود تا چربی اضافه راحت‌تر از سطح پوست حذف شود؛ بعد از شستشو، صورت را با حوله ی نرم خشک نمایند.
شستن بیش از حد پوست باعث از بین رفتن چربی طبیعی پوست می‌شود و بهترین مقدار آن شستشوی پوست صورت دو بار در روز است، برای نرم کردن و آبرسانی به پوست صورت بهتر است از مرطوب کننده‌های سبک تر و بدون چربی استفاده شود و لایه‌ای نازک از آن را بر روی پوست صورت مالید. معمولاً نرم کننده‌هایی با پایه آب برای افرادی با پوست چرب مناسب‌تر هستند. فراموش نکنید که دهیدراته شدن پوست، خود موجب ترشح چربی توسط پوست می‌شود و پوست را چربتر می‌کند.
برای پوست های چرب کرم پودر رنگی مناسب‌تر است زیرا بعد از استفاده ی آن بر روی صورت درست شبیه به رنگ پوست خودمان به نظر می‌رسد و به خوبی محو می‌شود. استفاده از رنگ‌های مات برای آرایش صورت توصیه می شود زیرا بعد از چرب شدن براقی چهره را زیادتر نمی کند. استفاده از کرم پودر و سایه و رژ مات معمولاً برای افراد با پوست چرب مناسب‌تر است.
بعد از آنکه از کرم پودر استفاده کردیم، در نقاط چرب صورتمان کمی از پودر و پنکک استفاده می کنیم و با ضربه زدن روی این قسمت‌های صورت، کاری می کنیم که پوستمان جلوه ی مات‌تری پیدا کند. از لوازم آرایش اکلیلی و براق به هیچ عنوان استفاده نشود و از رژ گونه مات نیز بر روی گونه‌ها استفاده شود.
کسانی که پوستشان به حدی چرب است که در تابستان‌ها احساس خیسی می‌کنند و همه آرایش شان پاک می‌شود، بهتر است از لوازم آرایش ضد آب استفاده کنند. آرایش چشم ها با استفاده از مداد چشم ضد آب و ریمل ضد آب انجام شود و از رژ 24 ساعته استفاده شود و هر از چند گاهی صورت را با استفاده از پد مناسب پاک کنند و بعد کمی پنکک به صورتشان بزنند.
افراد دارای پوست چرب باید با کنترل چربی پوست و استفاده از لوازم آرایش مناسب پوست‌های چرب، ریسک بروز مشکلات پوستی را در خود کاهش دهند و آرایش صورت خود را به مدت بیشتری بر روی پوستشان حفظ کنند.
*برای مراقبت از پوست‌های چرب باید موارد زیر را در نظر گرفت
١. از ضد آفتاب با چربی کنترل شده استفاده شود.
٢. مصرف ویتامین‌های گروه B در رژیم غذایی گنجانده شود.
٣. از سبزیجات و میوه‌ها استفاده شود.
٤. لبنیات کم چرب استفاده نماییم، زیرا مصرف لبنیات کم چرب در ترشح سبوم نقش قابل توجهی دارند.
٦. از مصرف نوشابه‌های گازدار و قندی خودداری شود.
٧. از محصولات آرایشی و بهداشتی مخصوص پوست خودمان استفاده کنیم.
٨. شیرینی‌جات، تنقلات و فست‌فود خیلی کم استفاده شود.
٩. خواب و استراحت کافی داشته باشیم.
خواب نقش مهمی در تعادل هورمون‌های بدن دارد. اگر فرد خواب خوبی نداشته باشد، شکل ترشح کورتون از بدن وی غیرطبیعی و بیش از حد می‌شود. به طور طبیعی ترشح کورتون صبح‌ها در بدن ما وجود دارد که نیازی حتمی است اما در افرادی که خواب کافی و خوبی ندارند و می‌تواند عامل ترشح غیرطبیعی کورتون شود که مشکلات پوستی را به دنبال دارد. زیرا ترمیم سلول‌های پوستی در حالت استراحت و خواب به نحو مطلوبی صورت می‌گیرد.
١٠. از محصولات آرایشی و بهداشتی مخصوص پوست خود استفاده نماییم.
11. مصرف پروتئین را در برنامه ی غذایی افزایش دهیم، ولی از مصرف مواد شیرین، نمک و مایعات را تا حد امکان خود داری کنیم. منابع غنی پروتئین عبارتند از تخم مرغ، لبنیات، گوشت‌ها و حبوبات.
* بعضی از درمان های خانگی برای از بین بردن چربی پوست
- سفیده تخم مرغ:
سفیده تخم مرغ را روی پوست تمیز می مالیم و بعد از 10 الی 15 دقیقه با آب گرم می شوییم.
- آب لیمو:
یک قاشق غذاخوری آبلیمو را با دو قاشق غذاخوری آب ترکیب کرده و سپس روی پوست تمیز قرار می دهیم و زمان می دهیم تا خشک شود و بعد از 5 الی 10 دقیقه با آب گرم می شوییم.
- ماست:
یک قاشق غذاخوری عسل، ماست و جو دو سر را با هم ترکیب کرده و به خوبی هم می زنیم و بعد از ایجاد یک مخلوط غلیظ، آن را روی پوستمان می مالیم و بعد از 5 الی 10 دقیقه با آب گرم می شوییم.
- گوجه فرنگی:
گوجه را به قطعات تقسیم کرده و سپس آن را به آرامی و حرکت دورانی شکل، روی پوست صورت مان ماساژ می دهیم و بعد از 10 الی 15 دقیقه با آب سرد می شوییم.
*از انواع ماسک های زیر می توان برای پوست چرب استفاده نمود:
- ماسک خاک رس:
یک قاشق غذاخوری خاک رس و چند قطره آبلیمو را با هم ترکیب کرده و سپس روی پوست می مالیم و زمان می دهیم تا خشک شود و بعد از 10 دقیقه با آب سرد می شوییم..
- ماسک آلوى قرمز:
براى تهیه ماسک آلوى قرمز هسته آلوى قرمز را درآورده و سپس آلوها را له کرده و چند قطره روغن بادام شیرین به آن اضافه می کنیم و خوب مخلوط کرده و سپس به مدت ۲۰ دقیقه آن را بر روى پوست می مالیم و آنگاه با پنبه آغشته به گلاب آن را پاک می کنیم.
- ماسک هویج:
براى درست کردن این ماسک مقدارى آب هویج را با ماست مخلوط کرده و روى پوست می مالیم و پس از ۲۰ دقیقه آن را با پنبه آغشته به گلاب پاک می کنیم.
- ماسک کدو حلوایى:
در این روش مقدارى کدو حلوایى رسیده را له کرده و به صورت ماسک براى متعادل ساختن چربى پوست صورت استفاده می کنیم.از دیگر درمان‌های خانگی برای کنترل پوست چرب، شیر است. می‌توان شیر را به تنهایی یا مخلوط با آب لیموترش به صورت مالید. شیر، پوست را نرم و مرطوب می‌کند، بدون اینکه چربی آن را افزایش دهد.