بیشتر کسانی که موهای مجعد یا به اصطلاح وز دارند از حالت موهای خود رضایتمند نمی باشند. این احساس نارضایتی، عموماً از آنجا ناشی می شود که خانم ها یا آقایانی که موی مجعدی دارند، حالت واقعی موهای خود را تنها پس از سشوار یا اتوکردن می توانند ببیند. به همین دلیل بسیاری از آنها برای خلاصی از این وضعیت به صاف کردن یا کراتینه کردن موهای خود روی می آورند. در این مقاله با محصولات کراتینه اسیدی و قلیایی (PH)، محافظت های قبل و بعد از کراتینه، مراحل فیزیکی و شیمیایی صاف، کراتینه مو و مواد مراقبت کننده بعد از کراتینه، آشنا خواهید شد.
کراتین
کراتین از عناصر اصلی تشکیل دهنده مو ساخته شده و ماده ای پروتئینی می باشد. کمبود کراتین در موها سبب خشکی و کدرشدن آن می شود . تا پیش از این کارشناسان پوست و مو به دنبال روشی بودند که بتوانند به نحوی کراتین را به موها تزریق کنند تا مشکل کمبود کراتین در موها را حل کنند. آزمایش های گوناگون به همراه پیگیری کارشناسان منجر به موفقیت در حل این مشکل شده و کراتین برای ترمیم خشکی موها وارد بازارهای جهانی شده است.
چه افرادی می‌توانند کراتین انجام دهند؟
افرادی که موهای کلفت، فر و وز و خشن دارند و می‌خواهند حجم موها کم شده، وز و فر بودن آن را کاهش دهند و زمان سشوار کشیدن موها نیز کمتر شود می‌توانند موهایشان را کراتین کنند.
چه کسانی نباید کراتین انجام دهند؟
افرادی که موهای شدیداً آسیب دیده دارند، خانم‌های باردار و افرادی که به فرآیندها و محصولات شیمیایی مثل رنگ مو حساسیت دارند باید از این کار دوری کنند.
کراتین و کراتینه مو چیست ؟
کراتین در بدن انسان در مو، پوست و ناخن ها وجود دارد و در حیوانات علاوه بر این در پشم، شاخ، پر و سم آن ها وجود دارد. برخی از انواع کراتین فعالیت های حیاتی سلول ها مثل تولید پروتئین و رشد سلولی را تنظیم می کنند. دو نوع پروتئین کراتین وجود دارد. آلفا کراتین و بتا کراتین. کراتین موجود در پوست و موی انسان از نوع آلفا کراتین است.
کراتین در مو به دلیل وجود سیستئین، نوعی آمینو اسید حاوی گوگرد، شناخته می شود. موی انسان حدودا 14 درصد سیستئین در خود دارد. نوع دیگری از مواد آلی سخت به نام کیتین وجود دارد که پوسته ی لابستر، میگو و حشرات را می سازد. اما، در موی انسان مهمترین جزء صرف نظر از کوتاه یا بلند بودن مو، کراتین می باشد.
کلید اصلی تهویه است
مواد کراتینه، دارای موادی به نام فرمالدهید می باشد لازم به ذکر است به لحاظ فنی هیچ صاف کننده مویی دارای فرمالدهید نیست چرا که این ماده عملاً یک نوع گاز محسوب می شود. اما در صاف کننده‌های مو با موادی نظیر متیلن گلیکول، فرومالین، مِتانال و متان‌دی‌ال سروکار داریم که این مواد اگر در معرض آب یا هوا قرار بگیرند فرمالدهید را متصاعد خواهند کرد.
جالب اینجاست که سازمان‌های بهداشتی و پزشکی در هیچ کجای دنیا سخت گیری زیادی در این مورد ندارند و در نتیجه در حین انتخاب مواد صاف‌کننده مو باید حسابی حواستان باشد تا ترکیبی فاقد فرمالدهید مصرف کنید . البته در این زمینه متصدیان سالن‌های آرایشی نیز اطلاعات خوبی را می‌توانند در اختیار شما قرار دهند.
همان گونه که اشاره کردیم کراتینه کردن مو به لحاظ ترکیبات شیمیایی فرآیندی پیچیده ای می باشد و در نتیجه در حین کراتینه کردن باید ببینید دقیقاً چه محصولی را انتخاب می‌کنید. وموردی که اهمیت فراوانی در این زمینه دارد این است که مطمئن شوید که محل آرایشگاه به درستی تهویه می‌شود و اصول بهداشتی و مراقبت های لازم انجام می شود.
آزاد سازی فرمالدهید تنها در آرایشگاه نیست
باید بدانید که مواد کراتینه مو روی موهای شما قرار گرفته اند و تا زمانی که روی موهای شما باشند با هر بار استفاده از سشوار یا اتوی مو در فضای اطراف شما پخش خواهند شد گرچه ذرات آن قابل مشاهده نمی باشد. و در صورتیکه آزادسازی مجدد آن علائم شدید از جمله سوزش را ممکن است ایجاد نکند، اثر تدریجی بر سلامت شما خواهد داشت. درصورتی که خودتان از این خدمات استفاده نمی کنید. از مراجعه به آرایشگاه های ارائه دهنده ی این خدمات نیز خودداری کنید.
استفاده از مواد بدون فرمالدئید
اگر هدف شما صاف کردن بلند مدت موهای فر و وِزتان است، مواد بدون فرمالدئید این کار را برای شما انجام نخواهند داد. مواد کراتینه ای که شامل ترکیبی از فرمالدئید نیستند، به سادگی فقط مو را با یک پرده‌ی نازک پوشش می‌دهند و صاف می‌کنند. اما اثر آنها موقت بوده و خیلی برجسته نیست.
شینون اولسون (Sheenon Olson)، آرایشگر مشهور و مدیر خلاق سالن زیبایی Atma Beauty در این باره می‌گوید:
برای تغییر بافت مو، شما نیاز به یک ماده شیمیایی قوی برای ایجاد لینک‌های متقابل هستید.
کتی رایان (Katy Ryan)، صاحب سالن زیبایی Katy Ryan در شهر نیویورک می‌گوید:
حقیقت این است که بسته به هدف شما و نوع مویتان، حتماً یک فرمول برای احیای موی شما وجود دارد. روش‌هایی که دارای نتایج واقعی و طولانی مدت هستند، بدون شک فرمالدئید بیشتری دارند. اگر شما می‌خواهید کمی پیچ خوردگی موهایتان را حفظ کنید، فرمول‌های بدون فرمالدئید ممکن است بهترین باشند. پس همه چیز بستگی به نتایج مشاوره‌ی شما با یک متخصص حرفه‌ای و با تجربه دارد. سالنی را انتخاب کنید که به سلامتی شما و آرایشگرتان احترام قائل شود.
اگر از آرایشگر یا اپراتور احیای مو با کراتین خود در مورد نام برند و محتوای فرمالدئید مواد احیای مو بپرسید، باید بتواند به شما نام دقیق و برند مواد را بگوید و اطلاعات کافی و حرفه ای در این موارد را داشته باشد.همچنین در حالت ایده‌آل او باید دوز فرمالدئید ترکیب شده در مواد را بداند.
ردی پنا (Rudy Pena) متخصص فر کردن و صاف کردن مو در سالن زیبایی Julien Farel Salon در شهر نیویورک در این باره می‌گوید:
اگر اینطور نیست، شما باید حداقل بتوانید اطلاعاتی را از راه تحقیق برای خودتان گردآوری کنید . همچنین باید سالن تهویه ی مناسب داشته باشد که از طریق فن یا دریچه‌های خاصی هوا به بیرون حرکت کند. و بخار و دود متصاعد شده در حین احیای مو از چشمان و دهان شما دور شود. احیای مو با کراتین هر چند ماه یک بار برای موهای شما می‌تواند سالم تر از سشوار و اتو موی روزانه باشد.
اولسون می گوید: درست است که حرارت بالای (۴۵۰ درجه) اتو مو در فرآیند احیای مو با کراتین برای موهایتان مضر است، اما هنوز هم بهتر از یک اتو مو یا سشوار در هر روز می باشد. استفاده‌ی روزانه از اتو مو بدترین کاری است که شما می‌توانید با موهای خود انجام دهید.
اگر روشی وجود داشته باشد که بتواند شما را از اتو موی روزانه جدا کند، یک دوز گرمای زیاد یک بار در چند ماه شاید ارزشش را داشته باشد. به علاوه یک تکنسین خوب باید بتواند دمای اتو را براساس موهای شما تغییر دهد. برای مثال، برای یک مشتری با موهای سفید باید حرارت کمتر باشد. اگر می‌خواهید احیای طولانی مدت داشته باشید، مراقب سولفات‌ها باشید و از نمک دوری کنید.
لابرکک (Labrecque) می‌گوید: اگرچه سولفات‌ها امروزه در بسیاری از محصولات مراقبت از مو بسیار مفید هستند، اما اگر می‌خواهید احیای کراتین را بر روی موهای زود به زود شستشو شده حفظ کنید، کلرید سدیم (نمک) باید در فهرست رژیم غذایی شما وجود نداشته باشد. و بله متأسفانه، این توصیه به این معنی است که استفاده از دریا و استخر هم (کلر نیز در طول عمرِ احیا مؤثر است). باید در طی دوره‌ی احیای مو با کراتین به حداقل برسد.
آیا کراتین کردن بر رشد موها تأثیر دارد؟
این کار بر سرعت رشد مو هیچ تأثیری ندارد، همچنان موهایی که از ریشه رشد می‌کنند بافت طبیعی خود را دارند.
مراقبت از موها بعد از کراتین کردن شامل چه مواردی است؟
اغلب انواع کراتین باید برای 24 تا 48 ساعت روی سر بمانند. بعد از کراتین شدن مو باید از شامپوهای فاقد سولفات و نرم‌کننده استفاده کرد. برای موهای بسیار خشک استفاده از ماسک مو نیز توصیه می‌شود. برخی از انواع مو ممکن است بر اثر کراتین شدن تغییر رنگ دهند. بنابراین رنگ کردن موها را پس از کراتینه شدن باید انجام داد. برای کراتینه کردن مو لازم است موها را در قسمت‌های ریز با اتو صاف کرد تا بر اثر حرارت جذب آن توسط مو انجام شود . مطمئن شوید درجه حرارت اتو با نوع موی شما سازگار باشد . برای موهای هایلایت شده و کمی آسیب دیده باید از کمترین حرارت ممکن استفاده کرد.
مواد کراتینه مو
صاف کننده های شیمیایی مو، طی روندی ساختار موی فر را به شکل صاف و نرم عوض می کنند . مواد مخصوص کراتینه و فرکردن مو تنها به لحاظ شکل ظاهری با یکدیگر متفاوت هستند ، امّا کارکرد شیمیایی آنها دقیقًا یکسان است؛ حتی اگر هیدرواکسید موجود در کراتینه و فر دایمی متفاوت باشد.همه مواد کراتینه و فر شکل مو را با شکستن پیوندهای هیدروژن عوض می کنند. دو نوع مشترک کراتینه شیمیایی مو، تیوگلی کولیت آمونیوم و سدیم هیدرواکسید است.
محصولات کراتینه، دارای دو ماده اساسی کرم صاف کننده و کرم خنثی کننده یا تثبیت کننده می باشند. این دو محصول بدین ترتیب استفاده می شوند: در مرحله اول، صاف کننده استفاده می شود. در مرحله بعدی خنثی یا تثبیت کننده مصرف می شود تا حالت موها را ثابت کند. کراتینه مو با دو خاصیت اسیدی و قلیایی در بازار وجود دارند . محصولات قلیایی از هیدروکسید سدیم بوده و هرچه خاصیت قلیایی مواد بالاتر باشد، تأثیر بیشتری دارند و سرعت واکنش آن ها سریع تر است. البته این امکان نیز وجود دارد که به موها آسیب وارد شود و موها نیازمند به مراقبت بیشتری باشند. PH قلیایی کراتینه ها 8.5 تا 12 می باشد.
عوارض قرار گرفتن در معرض فرمالدهید
آبریزش و سوزش چشم، سوزش گلو، خونریزی بینی از جمله علائم قرار گرفتن در معرض فرمالدهید هستند و به محض تماس و استنشاق فرمالدهید بروز خواهند کرد. اگر دچار آسم، برونشیت یا هر گونه مشکل تنفسی دیگر باشید، نسبت به فرمالدهید حساس تر از دیگران خواهید بود. زیرا فرمالدهید سبب ایجاد حساسیت در دستگاه تنفسی انسان می شود. این علائم ممکن است تا مدتی در بدن شما باقی بمانند.
ماسک مو خانگی برای سلامت مو
ماسک های خانگی بسیاری برای سلامت مو ها توصیه می شوند که به تغذیه و شادابی مو ها کمک کرده و در عین حال حاوی مواد مضر و خطرناک نیستند. موادی که در ماسک های مو طبیعی استفاده می شوند عبارتند از:روغن آرگان یا جوجوبا، آووکادو، روغن نارگیل و بیوتین مایع. ژلاتین نیز پروتئین بسیار عالی برای ترمیم موهای آسیب دیده است.
ترکیبی از روغن زیتون، عسل، آووکادو، تخم مرغ ،ژلاتین و ماست برای مو ها مناسب می باشند. تفاوت ماسک ها با کراتینه مو این است که باید به طور منظم از آن ها استفاده کرد.ژل کتیرا نیز اثربخشی فوق العاده بر موها دارد. به این صورت که موهای بلند را به ژل کتیرا (با غلظت کم) آغشته کنید و ببافید. اینکار اثر درمانی بر موهای آسیب دیده بر اثر رنگ و حرارت دارد.
