بسیاری از پزشکان و متخصصان پوست به افراد پیشنهاد می کنند که برای حفاظت پوست خود در برابر اشعه های مضر آفتاب از ضد آفتاب ها بهره ببرند، این ضد آفتاب ها بر اساس نوع پوست و میزان اثر بخشی با یکدیگر تفاوت های بسیاری دارند.
پوست شما در برابر آفتاب ایمنی نداشته و لازم است که این ایمنی را برای پوست خود به ارمغان بیاورید. لازم به ذکر است که از جمله مشکلاتی که اشعه های مضر نور خورشید می تواند برای پوست شما ایجاد کند به صورت زیر می باشد :
- پیری زود رس برای پوست
- ایجاد چین و چروک و کک و مک
- ایجاد لکه ها بر روی پوست
- سرطان پوست
- خشک شدن پوست و ...
کرم های ضد آفتاب مشخصه های متفاوتی دارند که یکی از آن ها spf می باشد و در این مقاله از وب سایت بانو آرا به بررسی این مشخصه از کرم های ضد آفتاب پرداخته ایم.
Spf به چه معناست و چه میزان spf برای ضد آفتاب ها مناسب می باشد؟
معمولا متخصصان پوست برای پیشنهاد کرم ضد آفتاب به شما توصیه می‌کنند که به مقدار SPF آنها توجه کنید. اما آیا می دانید معنی SPF چیست و هم چنین spf مناسب برای ضد آفتاب چقدر است؟در ادامه با دو مفهوم SPF و طیف گسترده در ضد آفتاب ها آشنا خواهید شد.
همان طور که می دانید ،یک روش عمده برای محفاظت از پوست شما در مقابل اشعه های مضر خورشید، استفاده از کرم ضدآفتاب است. البته این کرم ها انواع و اقسام گوناگونی دارد و با چنین تنوع گسترده‌ای از محصولات چگونه باید تشخیص دهیم که کدام محصول بهترین گزینه و کدام spf ضد آفتاب مناسب برای انتخاب است؟
فلسفه وجودی محصولات ضد آفتاب، محافظت پوست شما در برابر سرطان و دیگر مشکلاتی است که سلامتی پوست تان را به خطر می اندازند. به همین دلیل، سازمان غذا و داروی آمریکا ( FDA ) ضد آفتاب ها را در دسته دارو در نظر گرفته و بر فروش و بر چسب گذاری آن ها نظارت می‌کند.
در ایران نیز ضد آفتاب های مناسب و اثر بخش با مجوز وزارت بهداشت و سازمان غذا و دارو به دست مردم می رسد و شما برای تهیه ضد آفتاب مناسب خود، باید به این مشخصات توجه ویژه ایی داشته باشید تا بتوانید از کیفیت و عملکرد مناسب آن اطمینان حاصل کنید.
مطابق قانون، برچسب محصولات ضدآفتاب باید دارای شماره SPF ( فاکتور حفاظتی در برابر خورشید ) باشد که نشان‌دهنده میزان حفاظت از پوست در برابر اشعه فرابنفش B است. ویژگی دیگری که به صورت برچسب بر بسته بندی ضد آفتاب ها قید می‌شود این است که آیا این محصولات آزمایش طیف گسترده بودن برای حفاظت پوست در برابر اشعه فرابنفش A را هم گذرانده است یا خیر.
SPF کرم ضد آفتاب به چه معناست؟
SPF یک معیار اندازه‌گیری علمی است و درک مشخصی درباره این موضوع ارائه می‌دهد که استفاده از یک ضدآفتاب مشخص تا چه میزان باعث کاهش آسیب های پوستی می‌شود و هم چنین ضد آفتاب تا چه حد می تواند در برابر نور خورشید از پوست شما محافظت کند.
اگر بر پوستتان ضدآفتاب زده باشید، در مقایسه با زمانی که ضد آفتاب نزدید، مدت بیشتری طول می‌کشد تا اشعه فرابنش B به پوست شما نفوذ کند و سبب قرمزی آن شود. در واقع، SPF روی این مدت زمانی تأکید دارد و آن را محاسبه می‌کند.
به عبارت دیگر، این فاکتور از طریق تقسیم کردن میزان تابشی از خورشید که برای قرمز شدن پوست با ضد آفتاب نیاز است بر میزان تابشی از خورشید که برای قرمز شدن پوست بدون ضد آفتاب نیاز است، محاسبه می‌شود. این برآورد بر اساس استفاده از دو میلی‌گرم ضد آفتاب در هر سانتی متر مربع از سطح پوست، به دست می‌آید.
برای درک بیشتر این موضوع به توضیحات زیر توجه کنید:
اگر آفتاب سوختگی پوست دارای ضدآفتاب، ۱۵ برابر بیشتر از پوست بدون ضد آفتاب طول بکشد، SPF کرم ضدآفتاب ۱۵ خواهد بود. بر این اساس، اگر آفتاب سوختگی پوست حفاظت نشده شما هنگامی‌که اشعه های فرابنفش به شما می‌تابد در ۱۰ دقیقه اتفاق بیفتد، با یک ضدآفتاب که ۳۰ SPF دارد می‌توانید تا ۳۰۰ دقیقه یا پنج ساعت یعنی ۳۰ برابر بیشتر، از آفتاب سوختگی جلوگیری کنید.
سوال بسیار مهمی که ممکن است برای شما پیش بیاید:
آیا کرم ضد آفتاب با SPF 100 بهترین محافظت را دارد؟
با این‌حال، اشتباه است که فکر کنید بهترین درجه spf، بالاترین آن ها می باشد و شما با استفاده از ضد آفتاب هایی که SPF بالاتری دارند، می‌توانید مدت زمان بیشتری را در آفتاب صرف کنید. عوامل دیگری مانند شرایط آب و هوایی، ساعات مختلف روز، نوع پوست، نحوه استفاده از کرم ضدآفتاب و مقدار آن و سایر عوامل محیطی و فردی نیز در این امر مؤثرند.
به عنوان مثال، بیشتر افراد تنها ۲۵ تا ۵۰ درصد از مقدار توصیه شده از محصول را استفاده می‌کنند. علاوه بر این، تأثیر محافظتی محصولات ضدآفتاب با هر SPF بعد از حداکثر دو ساعت از بین می‌رود و نیاز است که آن را تجدید کنید.
علاوه بر توضیحات بالا، مکان زندگی شما و میزان تابش نور خورشید و هم چنین متوسط دمای روز در میزان استفاده ضد آفتاب با یک spf مشخص ،تأثیر گذار است به عنوان مثال :
اگر در شهر های جنوبی ایران زندگی می کنید که دمای روز بالا می باشد و هم چنین نور خورشید بیشتر می تابد، بهتر است که از ضد آفتاب هایی با spf بیشتر استفاده کنید تا پوستتان آسیب نبیند، اما اگر در شهری زندگی می کنید که تابش آفتاب آن قدر زیاد نیست می توانید از ضد آفتاب هایی با spf پایین تر نیز استفاده کنید. البته بهتر است که در انتخاب ضد آفتاب مناسب با پوست خود، با متخصص و پزشک مشورت کنید تا ایشان بر اساس آب و هوا و نوع پوستتان به شما ضد آفتاب مناسب را معرفی کند.
SPF مناسب برای ضد آفتاب چقدر است؟
زمانی که زیر نور آفتاب هستید، در معرض تابش دو نوع اشعه فرابنفش A و B قرار دارید که شدیدا آسیب‌زا هستند. SPF به صورت یک عدد هست مثلا SPF 15 که نشان می‌دهد ضد آفتاب تا چه اندازه از پوست شما در برابر نور فرابنفش B محافظت می‌کند. هرچه محصولی دارای SPF بالاتری باشد محافظت بیشتری هم دارد.هر محصولی که در آمریکا فروخته می‌شود باید دارای برچسب SPF باشد و عدد آن را نشان دهد. این محصولات هم چنین باید نشان دهند که ضدآفتاب آزمایش طیف گسترده بودن را گذرانده است یا خیر.
طبق تحقیقات سازمان غذا و داروی آمریکا، spf مناسب برای پوست ۱۵ و بالاتر است، در صورتی که با اقدامات دیگر نظیر استفاده از عینک آفتابی و اجتناب از قرار گرفتن در آفتاب ظهر همراه شود. با رعایت این چند کار ساده می توانید از آفتاب سوختگی، پیری پوست و از همه مهم تر ابتلا به سرطان پوست جلوگیری کنید.
سطوح محافظت ضد آفتاب :
سطوح محافظت در بعضی موارد به شرح زیر است:
- محافظت کم: SPF کمتر از ۱۵
- محافظت متوسط: SPF 15 تا ۲۹
- محافظت خوب: SPF 30 تا ۴۹
- محافظت عالی: SPF بیشتر از ۵۰
همان‌طور که گفته شد، برچسب ضد آفتاب شما غیر از شماره SPF، باید نشان دهد که آیا محصول آزمایش طیف گسترده بودن را گذرانده است. سطح محافظت از اشعه فرابنفش A نیز باید به تناسب سطح SPF که میزان محافظت از اشعه فرابنفش B را نشان می‌دهد، افزایش یابد.ضدآفتابی که SPF زیر ۱۵ داشته باشد نمی‌تواند ادعا کند که توانایی محافظت طیف گسترده را هم دارد.
کرم های ضد آفتاب تا چه اندازه پوست را در برابر اشعه فرابنفش محافظت می کنند؟
از پرسش های معمول در مورد ضد آفتاب ها این است که چند درصد از اشعه فرابنفش توسط ضد آفتاب مسدود می شود؟ این میزان با عدد SPF قابل شناسایی است. میزان محافظتی که توسط SPF های مختلف ارائه می‌شود، به شرح زیر است:
- SPF 15: تا ۹۳ درصد،
- SPF 30: تا ۹۷ درصد
- SPF 50: تقریبا ۹۸ درصد از نفوذ اشعه فرابنفش B به پوست جلوگیری می‌کند.
این درصد ها نشان می‌دهند که هیچ ضد آفتابی اشعه فرابنفش B را تماما مسدود نمی کند. هم چنین افزایش چشم گیر SPF ، قدرت انسداد را تنها با درصد کمی افزایش می‌دهد. بنابراین spf بالا همیشه نمایانگر قدرت بیشتر برای مسدود کردن اشعه فرا بنفش خورشید نمی باشد.
ضد آفتاب طیف گسترده چیست؟
ضد آفتاب ها به حفظ پوست شما از پرتوهای فرابنفش A و B که به صورت بالقوه مضر هستند، کمک می‌کنند. اشعه فرابنفش B موجب قرمزی پوست و آفتاب سوختگی می‌شود اما اشعه فرابنفش A این اثر را ندارد؛ با وجود این می‌تواند منجر به پیری زودرس پوست یا چین و چروک شود و هر دو اشعه خطر ابتلا به سرطان پوست را افزایش می‌دهند.
اگر شما spf مناسب برای ضد آفتاب انتخاب کنید که در انسداد اشعه فرابنفش B مؤثر باشد، تضمینی وجود ندارد از پوست در برابر اشعه فرابنفش A هم محافظت کند. به همین دلیل، شما باید محصولی با SPF مناسب انتخاب کنید که طیف گسترده نیز باشد.در ضدآفتاب های طیف گسترده به همان نسبتی که اشعه فرابنفش B توسط SPF مهار می‌شود، اشعه فرابنفش A هم مسدود می‌شود.
تهیه یک ضد آفتاب مناسب و نحوه استفاده از آن :
از نظر متخصصان و کارشناسان بهترین spf برای ضد آفتاب ۱۵ و بالاتر است و طیف گسترده بودن آن بسیار مهم است. بسیاری تصور می‌کنند اگر در نور مستقیم خورشید نباشند، از مضرات اشعه های فرابنفش در امان هستند. به نظر شما این تصور حقیقت دارد؟
همواره به یاد داشته باشید تنها نور مستقیم خورشید نیست که آسیب زاست؛ زمانی‌که اشعه فرابنفش به برف، آب، فلز و برخی سطوح دیگر برخورد می‌کند نیز می‌توانند با انعکاس روی پوست، شما را بیشتر در معرض تابش قرار دهد.
به گفته این مرکز علوم پزشکی، اشعه های فرابنفش می‌توانند تا عمق یک متری آب نفوذ کنند. شما حتی اگر در حال شنا باشید احتمال دارد دچار آفتاب سوختگی شوید و پوست شما در شنا کردن نیز آسیب ببیند. در این زمینه، ضدآفتاب های ضد آب می‌توانند تا ۴۰ دقیقه از پوست شما در آب محافظت کنند.
بنابراین، حتی وقتی در هوای ابری، زیر یک چتر ساحلی یا در سایه هستید هم در معرض اشعه های فرابنفش قرار دارید. البته مکان‌های پر درخت مکان مناسبی را برای محافظت از پوست شما در برابر اشعه های مضر خورشید فراهم می‌آورند. هم چنین در فصل زمستان استفاده از ضد آفتاب را فراموش نکنید تا پوست شما آسیب نبیند.
انواع مختلف پوست:
برخی می‌پرسند نوع پوست با میزان آفتاب سوختگی و مقدار استفاده از ضدآفتاب ارتباط دارد؟ توجه کنید که خطر آسیب‌دیدگی پوست تا حدی به نوع پوست و میزان فعالیت بستگی دارد. در ادامه ویژگی‌های انواع پوست را در این زمینه بررسی می‌کنیم:
- پوست خیلی روشن به دلیل داشتن مقدار متفاوت ملانین، آسیب‌پذیری بیشتری در برابر آفتاب دارد.
- پوست روشن در شرایط یکسان، انرژی خورشیدی بیشتری به نسبت پوست تیره جذب می‌کند.
- پوست تیره هم در برابر نور فرابنفش آسیب‌پذیر است اما به میزان کمتری؛ چرا که ملانین که جذب‌کننده زیست شناختی نور فرابنفش است در این نوع پوست بیشتر وجود دارد.
فعالیت های پر خطر و نیاز به ضد آفتاب:
فعالیت هایی که می‌توانند نیاز به استفاده مکرر از ضدآفتاب را افزایش دهند، فعالیت های پر خطری هستند که احتمال آفتاب سوختگی و آسیب دیدن پوست را افزایش می‌دهند؛ از جمله شنا کردن یا هر فعالیتی که منجر به افزایش تعریق شود یا فعالیت های فیزیکی که باعث پاک شدن ضد آفتاب می‌شوند. هم چنین اسکی و سایر فعالیت هایی که روی ارتفاع انجام می‌شوند نیز از جمله فعالیت های پر خطر هستند، زیرا در آن شرایط نور فرابنفش کمتری توسط جو جذب می‌شود.
هر روز چند بار باید از کرم ضد آفتاب استفاده کنیم؟
مدت زمان استفاده از کرم ضد آفتاب بستگی به نوع کرم ضد آفتاب دارد. اما در بهترین حالت ، کرم های ضد آفتاب می توانند اثر مورد نظر را برای 3 تا 4 ساعت حفظ کنند و تکرار آنها ضروری است. علاوه بر این ، از ساعت 10 صبح تا 2 بعد از ظهر ضد آفتاب را تکرار کنید. در تابستان و هنگام شنا در دریا یا استخر بین استفاده از محصولات ضد آفتاب ، بهتر است از محصولی که برای قرار گرفتن مداوم در معرض نور خورشید برای چند دقیقه استفاده شده است استفاده کنید و سپس آن را بعد از آفتاب به کرم یا لوسیون بمالید.
برای کاهش تنش و فشار روی پوست زیر نور خورشید و بازگرداندن پوست به حالت اولیه یعنی قبل از استفاده مجدد از کرم ضد آفتاب یا لوسیون استفاده می شود. مواد خاصی که در محصول (بعد از آفتاب) استفاده می شود ، تشنگی پوست را برطرف کرده و اشعه های UVA و UV را بهتر جذب می کند.
چرا نباید از ضد آفتاب با SPF بالا استفاده کنیم
برخلاف تصور بسیاری ، استفاده از کرم ضد آفتاب با SPF بالا به این معنا نیست که پوست در برابر اشعه های مضر خورشید ایمن تر است. تولید کنندگان کرم های ضد آفتاب باید میزان چربی کرم های ضد آفتاب را افزایش داده و مواد شیمیایی زیادی به آن اضافه کنند تا SPF کرم های ضد آفتاب را افزایش دهند. بنابراین ، کرم های ضد آفتاب با SPF بالا بسیار چرب هستند و می توانند عوارض جانبی ایجاد کنند.
پیشنهاد ما این است که اگر برای خرید کرم ضد آفتاب به داروخانه مراجعه می کنید ، SPF30 را انتخاب کنید ، کرم ضد آفتاب SPF30 مناسب ترین کرم ضد آفتاب برای مردم عادی است که روزانه از آن استفاده می کنند. کرم های ضد آفتاب با SPF 50 و 70 و بالاتر فقط توسط پزشکان برای افرادی که بیماری های پوستی دارند ، مانند افرادی که به خورشید حساس هستند یا سرطان پوست دارند تجویز می شود. زیرا همین درصد محافظت اضافی از پوست نیز برای این بیماران مهم است.
به عبارت دیگر ، SPF فقط میزان محافظت در برابر اشعه UV که باعث آفتاب سوختگی می شود را نشان می دهد و در مورد اشعه UVA که باعث سرطان می شود کاربرد کمی دارد یا هیچ کاربردی ندارد. FDA اعتقاد دارد که تبلیغات محصولات با SPF بالاتر از 50 "جعلی و فریبنده" است و شرکت ها را از انجام چنین تبلیغاتی منع کرده است.
آخرین کلام
کرم ضد آفتاب می تواند از پوست ما در برابر نور خورشید محافظت کند. کرم ضد آفتاب با SPF به ما می گوید که تا چه مدت می توانیم با این کرم در هوای آزاد قدم بزنیم. اگرچه درک این واقعیت که محافظت در برابر آفتاب در بهترین حالت هنوز به یک درصد از نور خورشید اجازه می دهد تا پوست را تحت تاثیر قرار دهد نیز مهم است ، بنابراین علاوه بر استفاده از کرم ضد آفتاب ، برای مراقبت بیشتر بهتر است در سایه راه بروید یا از کلاه لبه دار استفاده کنید.